İskoçya Siyasi Yapılanması

    Bu inceleme İskoçya'nın Siyasi Yapılanması üzerinedir.

                     

    İskoçya, Birleşik Krallık ülkesini oluşturan 4 devletten birisidir.  İsmi İngilizce Scotland, İskoç dilinde 'Alba'. Güneyinde İngiltere, doğusunda Atlantik Okyanusu, Kuzeyinde Kuzey Denizi ve Batısında Irlanda Denizi ile komşudur.

    İskoçya, UK içerisinde en yüksek 2. nüfusa sahip parçadır. İskoçya'ya bağlı 790 büyüklü-küçüklü ada bulunmaktadır. Başkenti Edinburgh en büyük kenti Glasgow'dur. Nüfusu 2015 sayımına göre 5,377,700'dür. İskoçya'da yaşayan halka İskoç halkı denir.

   İskoçya 1603 yılına kadar bağımsız bir ülke, 1603-1707 yılları arasında ise İngiltere ve İrlanda ile Ortak Kral bir ülke olarak varlığını sürdürdü. 1707 yılında Birlik Yasası ile İngiltere ile birleşip Büyük Britanya'yı  oluşturdu.

    İskoçya Devleti Birleşik Krallık ülkesinin, Büyük Britanya kısmını oluşturan bir parçası olup Devlet Lideri Birleşik Krallık Kraliçesi Majesteleri Elizabeth-II'dir. Kraliçe tüm ülkenin olduğu gibi İskoçya'nında bütünlüğünü temsil etmekle beraber, İskoçya'nın da Birleşik Krallık'a bağlılığını temsil eder.

Kraliyet İskoçya Bayrağı

                                            

Birleşik Krallık Kraliyet Arması-İskoçya

                                 

    İskoçya Hükümeti Self-Government/Öz yönetim olarak İskoçya bölgesinin hükümetidir. Hükümetin görev ve yetkileri yüzyıllar boyunca şekillenen bir şekilde belirlenmiş olup 1998 İskoçya Yasası ile net olarak belirtilmiştir.

    Hükümet;

    -İskoçya Parlamentosuna karşı sorumludur.
    -Birleşik Krallık Parlamentosuna karşı sorumludur.
    -Birleşik Krallık Hükümetine karşı sorumludur.
    -Hükümet 129 Sandalyeli İskoçya Parlamentosu içerisinde çoğunluğu alan parti ile kurulur.
    -Hükümetin çok sınırlı vergi toplama yetkisi vardır.
    -Hükümet yerel ekonomi, finans, sağlık, eğitim, kilise, sivil savunma, yerel polis, topluluk politikaları, yerel ulaşım, yerel kanunlar, spor, yerel sosyal güvenlik konuları ile ilgilenir. 
    -Hükümetin başında First Minister/İlk Bakan vardır.
    -12 bakan bulunur.

   

 İskoçya Hükümet Binası

                                           

     

    Parlamento;

    -1997 yılında yapılan referandum çıkan Evet oyu sonucu ile 12 Mayıs 1999 tarihinde kurulmuştur.
    -Sınırlı özerk tek kamaralıdır.
    -Resmi adı Scottish Parliament olup Edinburgh'un Holyrood bölgesinde yer alır. Çoğu zaman Holyrood olarak anılır.
    -131 sandalyelidir fakat Lord Advocate ve Solicitor General for Scotland adıyla Majestelerinin atamasıyla seçilen  sınırlı yetkili partiler-üstü üyesi vardır. Bunlar parlamento toplantılarına katılabilirler, konuşabilirler fakat oy kullanamazlar.
    -5 yılda bir yapılan seçimlerle üyeleri belirlenir.
    -Takip eden seçimden sonra ilk oturumda Parlamento Başkanı ve heyeti seçilir.
    -Hükümeti denetler.
    -Finans, sağlık, eğitim, kilise, sivil savunma, yerel polis, topluluk politikaları, yerel ulaşım, yerel kanunlar, spor, yerel sosyal güvenlik konularında yasama yetkisini kullanır. Güvenlik (Kolluk Kuvveti, Ordu), Maliye, Dış Politika gibi konularda Birleşik Krallık Parlamentosuna bağlıdır.
    -Birden fazla partinin üyesi bulunduğu komiteler aracılığıyla hükümete yardımcı olur.
    -Birleşik Krallık Parlamentosu gerekli gördüğü takdirde İskoçya Parlamentosunu dağıtabilir.

    

İskoçya Parlamento Binası-Holyrood

                                       

    İskoçya Devlet Sekreterliği;

    İskoçya Birleşik Krallık Majestelerinin Hükümeti'nde (Her Majesty's Government) İskoçya Devlet Sekreterliği/Bakanlığı adıyla temsil edilir. Bu sekreterliğin görevi Birleşik Krallık Parlamentosu ve hükümeti ile İskoçya hükümeti arasında koordine kurmak ve Majestelerinin hükümetinin İskoçya politikalarını yürütmektir.

    Politik Partiler;

    -İskoç Ulusal Partisi: İskoçya Bağımsızlığı, Merkez Sol, Sosyal Demokrasi
    -İskoç Muhafazakar ve Birlikçilik Partisi: Birlikçilik, Muhafazakarlık, Merkez Sağ
    -İskoç İşçi Partisi: Merkez Sol, Sendikacılık, Avrupacılık, Birlikçilik, Yetki genişliği
    -İskoç Yeşiller Partisi: Sol, Çevrecilik, Avrupacılık, İskoçya Bağımsızlığı, Feminism
    -İskoç Liberal Demokratlar: Merkez, Liberalizm, Avrupacılık, Birlikçilik
    -UKIP İskoçya: Koyu sağ kanat, AB karşıtlığı, Birlikçilik, Muhafazakarlık. 
    Bunlar dışında Parlamento da genelde temsil edilmeyen Dayanışma, Komunist Parti, Ulusal Parti, Hristiyan Parti gibi küçük partilerde vardır.

   

    Seçimler;

    İskoçya Birleşik Krallık Genel Seçimleri, İskoçya Parlamento Seçimleri, İskoçya Bölgesel Yönetim Seçimleri ve İskoçya Topluluk seçimlerinde oy kullanır.

    Birleşik Krallık Parlamentosu Avam Kamarasında 59 üye temsil edilir. Avrupa Parlamentosunda 6 sandalye ile temsil edilir.

    

Çeviri ve Hazırlayan: Lord Murrays

Kaynakça:
http://www.legislation.gov.uk/ukpga/1998/46
http://www.parliament.scot/abouttheparliament/99449.aspx
http://www.scottishparliament.tv/
http://www.legislation.gov.uk/ukpga
http://www.parliament.scot/
https://canmore.org.uk/site/159496/edinburgh-canongate-scottish-parliament