İngiltere ve İrlanda Krallığı Kraliçesi Elizabeth 24 Mart 1603 Tarihinde arkasında varis bırakmadan hayatını kaybetti. Bunun üzerine devlet ileri gelenleri İskoçların Kralı James VI'i, İngiltere ve İrlanda Krallığı Kralı James-I olarak ilan ettiler. Böylece bu 3 krallık tarihte ilk kez tek bir monarka sahip oldu. Birlik Yasası-1707 yılına kadar bu 3 ayrı krallık tek bir monarkla yönetildi (personal union). Bu dönemde kısa bir commonwealth dönemi de yaşanmıştır.
Stuart Hanedanlığı
Kral James hüküm süresi boyunca İngiltere ve İrlanda Krallığı Kralı, İskoçların Kralı ünvanını kullanmıştır. Kral James'in oğlu Kral Charles tahta çıktığında İngiltere ve İrlanda Krallığı Kralı, İskoçya Krallığı Kralı ünvanını kullanmaya başlamıştır.
İsim ve Saltanat
|
Portre
|
Kraliyet
Arması
|
Doğum ve Ailesi
|
Olaylar ve Vefat
|
James
VI-I
24
Mart 1603
-
27
Mart 1625
|
|
|
19
Haziran 1566
Edinburgh
Kalesi
-----
Lord
Henry Stuart ve Kraliçe Mary
|
-
3 ayrı krallık tek monarkla temsil edildi.
-
Barut Komplosu
-
Parlamento ile çekişme
- Mezhep çatışmaları
27
Mart 1625/Theobald
|
Charles
I
27
Mart 1625
-
30
Ocak 1649
|
|
|
19
Kasım 1600
Dunfermline
Sarayı
-----
Kral
James I ve Lady Anne
|
-
Parlamento ile çekişme
-
Fransa ile Savaş
-
30 Yıl Savaşları
- İngiliz İç Savaşı
- Kral Charles savaş sonunda yargılandı ve
idam edildi
30
Ocak 1649/Whitehall
|
Devlet Konseyi ve Rump Parlamentosu
1642 yılında başlayan iç savaş 1651 yılına kadar devam etti. 1648 Yılında Kral Charles, Parlamentaristlere esir düştü, yargılandı ve 30 Ocak 1649'da kafası vurularak idam edildi. 6 Aralık 1648 tarihinde, tarihe Pride Darbesi olarak geçen Cromwell yanlısı bir darbe gerçekleşti. Kralın idam edilmesinden sonra Monarşi dağıtıldı ve güç 'Devlet Konseyi' adını alan bir konseye geçti. Gerçek güç ise Rump Parlamentosu olarak adlandırılan parlamentodaydı. Zaten Devlet Konseyi üyeleri bu parlamentodan seçiliyordu. Hem parlamentoda hemde konseyde, Oliver Cromwell büyük güçtü. Fakat parlamentonun 1653 yılında Cromwell'ın etkisini azaltmaya çalışması, düzgün bir işleyişinin olmaması, devlet yönetiminde büyük sıkıntılar oluşturmaya başladı. 16 Aralık 1653 Tarihinde Oliver Cromwell ve ona bağlı birlikler bir askeri darbe daha yaptı. Konsey dağıtıldı ve hem parlamentonun hemde konseyin tüm yetkileri ve gücü, 'Lord Protector' ünvanı ile ülkeyi bir çeşit diktatörlük ile yönetmeye başlayan Oliver Cromwell'a geçti.
Lords Protector/Koruyucu Lordlar
Oliver Cromwell 16 Aralık 1653 yılındaki darbesinde, Rump Parlamentosunun üyelerini dağıttı ancak parlamento sembolikte olsa varlığını sürdürdü. Cromwell, 'Lord Protector' ünvanını alarak ülkeyi sert bir diktatörlük ile yönetti.
İsim ve Hüküm
|
Portre
|
Kraliyet
Arması
|
Doğum ve Ailesi
|
Olaylar ve Vefat
|
Oliver
Cromwell
16
Aralık 1653
-
3
Eylül 1658
|
|
|
25
Nisan 1599
Huntingdon
-----
Robert
Cromwell ve Elizabeth Stewart
|
-
Lord Protector
-
Baskı dönemi
-
Prens Charles'a karşı mücadele
- İrlanda isyanı ve kanlı bir şekilde
bastırılması
3
Eylül 1658/Whitehall
|
Richard
Cromwell
3
Eylül 1658
-
7
Mayıs 1659
|
|
|
4
Ekim 1626
Huntingdon
-----
Oliver
Cromwell ve Elizabeth Bourchier
|
-
Çok kısa hüküm süresi
-
Babasının aksine devlet işlerine ilgisinin olmaması
-
Son 'Lord Protector'
-
1660 Temmuz'da Fransa'ya gitti.
-
Commonwealth dönemi bitti
12
Temmuz 1712/Chesnut
|
Stuart Hanedanlığı Restorasyon Dönemi
Oliver Cromwell başarılı bir tek adamlık dönemi yaşadı fakat kendisinden sonrası ile ilgili bir plan yapmamıştı. Ani ölümü üzerine oğlu Richard Cromwell, Lord Protector ilan edildi. Fakat Cromwell, babası aksine devlet işleriyle ilgili değildi. Ayrıca hem devlette hemde halk arasında Lord Protector ve Commonwealth düzeni benimsenmediği gibi işlemiyordu. Herşey Oliver Cromwell'a bağlıydı. Onun ölümünden sonra sistemin tıkanması, Richard Cromwell'ın isteksizliği ve üzerine uzun süredir sürgünde bulunan, hapiste yada bir şekilde devlete sızmayı başarmış Kraliyet yanlıları, işlevsiz parlamentoya askeri baskı uygulayarak, Kral Charles'ın oğlu Prens Charles'ı Londra'ya çağırttılar. Prens Charles, daha önce askeri girişimlerle giremediği ülkesine barışçıl bir şekilde geldi. İngiltere ve İrlanda Krallığı, İskoçya Krallığı Kralı Charles-II adıyla monark ilan edildi ve taç giydi. Ülke kısa Commonwealth döneminden sonra yeniden monarşi ile yönetilmeye başladı.
İsim ve Saltanat
|
Portre
|
Kraliyet
Arması
|
Doğum ve Ailesi
|
Olaylar ve Vefat
|
Charles
II
29
Mayıs 1660
-
6
Şubat 1685
|
|
|
29
Mayıs 1639
St.
James Sarayı
-----
Kral
Charles ve Henrietta Maria
|
-
Monarşi restorasyonu
-
Parlamentaristler ve Commonwealth yanlıların yargılanması
-
Parlamento ile yeniden çekişme
6
Şubat 1685/Whitehall
|
James
II
6
Şubat 1685
-
23
Aralık 1688 / Azledildi
|
|
|
14
Ekim 1633
St.James
Sarayı
-----
Kral
Charles I ve Henrietta Maria
|
-
Son Katolik Kral
-
Mezhep çekişmesi
-
Parlamento tarafından azledildi
-
Muhteşem Devrim sırasında William III'e karşı savaş
16
Eylül 1701/Saint Germain Şatosu
|
William
III
13
Şubat 1689
-
8
Mart 1702
|
|
|
4
Kasım 1650
Hague/Lahey
-----
Orange
Prensi William II ve Prenses Mary
|
-
Muhteşem Devrim
-
Haklar Bildirisi
-
Parlamento ile antlaşma
-
Eşi Mary ile ortak Monark, onun ölümünden sonra tek
-
Çiftin çocuğu olmadı
-
Boyne Savaşı
8
Mart 1702/Kensington Sarayı
|
Mary
II
13
Şubat 1689
-
28
Aralık 1694
|
|
|
30
Nisan 1662
St.
James Sarayı
-----
Kral
James II ve Anne Hyde
|
-
Muhteşem Devrim
-
Eşi Orange Prensi William-III ile ortak Monark
-
Çiftin çocuğu olmadı
28
Aralık 1694/Kensington Sarayı
|
|
8
Mart 1702
-
1
Mayıs 1707/Bu tarihten sonra
Büyük Britanya ve İrlanda Kraliçesi
|
|
|
6
Şubat 1665
St.James
Sarayı
-----
Kral
James II ve Anne Hyde
|
-
Zayıf Sağlık Durumu
-
17 Hamilelik
-
Hiçbir çocuğu hayatta kalmadı
-
Tory ve Whig çekişmesi
-
1707 Birlik Antlaşması
1
Ağustos 1714/Kensington Sarayı
|
Kral James II, Katolik inanca sahipti. Katolik politikaları hem devlet hemde halk arasında çok sert tepki gösterdi. Parlamentonun 2 uyarısını dikkate almadı. Katolik oğlunu veliaht gösterdi. Fakat parlamento ve devlet ileri gelenleri mezhepsel temelli bir iç savaş tehdidi nedeniyle, Kral James-II'yi azletti. Kral James'in, Anglikan kızı Mary, Orange Prensi William ile evliydi ve Hollanda'da yaşıyordu. Parlamentonun daveti ile William ve Mary donanma ve askeri kuvvet ile birlikte Londra'ya gitti ve ülke tarihinde ilk ve tek olarak aynı anda Kral ve Kraliçe olarak Monark ilan edildiler. Devletin böylece ilk (ve tek) kez iki ayrı monarkı vardı. Muhteşem Devrim sırasında William ve James kuvvetleri çatıştı ve Boyne Savaşı'ndan sonra Kral James ülkeyi terk etti. 1689 yılında Haklar Bildirisi imzalandı ve ilan edildi. Böylece Kral ile Parlamento arasındaki yüzyıllarca süren anlaşmazlık kesin bir şekilde sonlandırıldı.
1694 yılında Kraliçe Mary'nin ölümünden sonra, Kral William III tek monark olarak kaldı. 1702 yılında hayatını kaybettiğinde arkasında bir varis yoktu. Bunun üzerine Kral James'in diğer kızı Prenses Anne, tahta çıktı.
1707 yılında Birlik Yasası ilan edildi. Böylece İngiltere ve İrlanda Krallığı ile İskoçya Krallığı, Büyük Britanya Krallığı adını aldı. Monarkta, Büyük Britanya ve İrlanda Kraliçesi ünvanını kullandı.
1798 İrlanda İsyanı'ndan sonra Birlik Yasası-1801 ile ülkenin adı Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı adını aldı.
(Bkz: 1707'den sonra Monark Listesi)
(Bkz: 1707'den sonra Monark Listesi)
http://www.parliament.uk/about/living-heritage/evolutionofparliament/legislativescrutiny/act-of-union-1707/
http://www.englishmonarchs.co.uk/
http://www.englishmonarchs.co.uk/
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder