Kısa Bilgi - Birleşik Krallık'ta Genel Seçimler

     "Modern demokrasinin doğduğu yer" olarak bilinen Birleşik Krallık'ta, parlamentonun alt kanadı olan Avam Kamarası için 1802'den beri seçimler yapılıyor. Birleşik Krallık'ın yazılı bir anayasası olmadığı gibi seçim sistemi de biraz karmaşık.

    


    Birleşik Krallık'ta parlamento, Avam Kamarası ve Lordlar Kamarası'ndan oluşuyor. Avam Kamarası üyeleri normalde 5 yılda bir yapılan seçimlerle belirleniyor. Seçim sistemi, dar bölge ve çoğunluk esasına dayanıyor. 650 seçim bölgesinde en fazla oy alan aday, bölgesinin milletvekili olarak parlamentoya giriyor.

Makale - İngilizce Öğrenmenin 5 Noktası

    İngilizce, dünyada ki en yaygın dil konumunda ve her geçen yıl, 'bilinmesi gereken dil' statüsünü yükseltmeye devam ediyor. Eğitimde, iş hayatında, internette ve hayatın içinde İngilizce bilmek büyük bir 'ihtiyaç' durumuna geldi. 

    İngilizce lisanı, üniversite, lise, ilk ve orta öğrenim ve hatta okul öncesi eğitimde bile yer alıyor. Ayrıca, İngilizce öğrenimi hususunda yüzlerce kurs ve sayısız eğitmen mevcut.

    

    Peki, İngilizceyi öğrenmenin en pratik ve temel noktaları nelerdir, bunu 5 madde halinde toplamak mümkün.

İrlanda Cumhuriyeti Siyasi Yapılanması

    İrlanda Cumhuriyeti parlamenter sistem ile yönetilen, yazılı anayasaya sahip, kuvvetler ayrılığının net şekilde uygulandığı, Avrupa Birliği üyesi, bağımsız ve meşru bir cumhuriyettir. Devlet Başkanı halk tarafından seçilmekle birlikte yetkileri genel olarak semboliktir. Parlamento, üst kanat  'Seanad Eireann', alt kanat 'Dail Eireann' olmak üzere iki kanatlıdır. Politik güç, parlamento ve kabine arasında paylaşılır. 

Anayasa

    İrlanda Cumhuriyeti yazılı anayasaya sahiptir. 1 Temmuz 1937 Tarihinde yapılan anayasa referandumu ile (%56.52 Evet - %43.48 Hayır) kabul edilmiş ve yürürlüğe girmiştir. Anayasa genel olarak liberal, demokratik ve özgürlüklerden yana bir anayasadır. Ancak gerek Avrupa'nın gerek dünyanın en zıt hükümlerini barındırmaktadır. Katolik Kilisesi'ne, anayasanın 5. maddesinde atıf yapılmakta aynı zamanda eşcinsel evlilik anayasal hak olarak tanınmaktadır. Yine İrlanda Cumhuriyeti, AB üyesi olmasına rağmen anayasa da bu konuya ilişkin tartışmalar sürmektedir. 

Birleşik Krallık'ta Futbol

    Birleşik Krallık'ta futbol, olimpik sporlarda olduğu gibi tek bir ülke sistemi ile değil 4 ayrı birbirinden bağımsız federasyon ile yönetilir. Bu federasyonların bir üst kurumu yoktur, ancak hukuki sorunlarda Birleşik Krallık hukuk sistemine tabidirler. Birleşik Krallık'ın milli futbol takımı yoktur (sadece Büyük Britanya Olimpik Futbol Takımı, olimpiyatlarda karşılaşma gerçekleştirir). 

    

    

    4 ayrı federasyonun kendilerine ait ligleri/kupa karşılaşmaları ve bu liglerde/kupalarda mücadele eden bağımsız kulüpleri vardır. Bu kulüplerin bazıları spor kulübü, bazıları da futbol kulübüdür. Ayrıca federasyonların kendileri içerisinde hakem kurulları, medya hakları, sponsorlukları ve diğer ekonomik faaliyetleri vardır.

Kısa Bilgi - Britanyalılar ve Hava Durumu

    Birleşik Krallık'ta her 10 kişiden 9’u son altı saat içinde kesin hava durumundan söz etmiştir. Peki bu kültürel bir durum mu, yoksa hava mı buna neden oluyor?

    Britanyalılar hava konusundaki takıntısı dışarıdan bakan bir insan için yıllardır dikkat çekici bir özellik olarak biliniyor. Yapılan bir araştırmaya göre, Britanyalıların %94 kadarı son altı saat içinde, %38 kadarı ise son bir saat içinde konuşmalarında hava durumundan söz etmiştir. Bu da demektir ki belli bir anda nüfusun en az üçte biri hava durumundan söz etmiş, etmekte ya da etmek üzeredir.

    Birleşik Krallık ve İrlanda'nın coğrafi konumu hava durumunu şekillendirir; hava ılıman, değişken ve tahmin etmesi zordur. Atlantik Okyanusu’nun kıyısında olması nedeniyle fırtına güzergahının bitimindedir. Okyanuslarda fırtınaların yol aldığı belli dar alanlar vardır. Bu fırtınaları besleyen ise ekvatordan kutuplara kadar gözlenen ısı farkıdır.

I. Körfez Savaşı ve Birleşik Krallık

    I. Körfez Savaşı'nda Birleşik Krallık. Askeri tanımı ile Operation Granby / Operasyon Granby. 1990-1991 Körfez Savaşı sırasında, Britanya Silahlı Kuvvetleri'nin, Koalisyon Kuvvetleri içerisinde yer alması. 

 

Arkaplan

    Kuveyt, doğusunda Basra Körfezi, güneyinde Suudi Arabistan, kuzeyinde ve batısında Irak ile komşu, mutlak monarşi ile yönetilen, zengin petrol kaynaklarına sahip bir Arap Emirliği'dir. Kuveyt, 400 yıl süre ile Osmanlı İmparatorluğu tarafından yönetildi. 1899 Tarihinde, Osmanlı'nın Kıbrıs vilayeti ile aynı konumu paylaştı. Hukuken, Osmanlı toprağı fakat fiilen Britanya toprağı oldu. 1914 yılında, I. Dünya Savaşı ile birlikte Britanya İmparatorluğu'nun bir parçası oldu. 1922'de Suudi Arabistan ile 1923'de Irak ile sınırı düzenlendi. 

İskoç Ulusal Partisi

    The Scottish National Party / İskoç Ulusal Partisi. İskoçya'da, İskoç Milliyetçiliği ve sosyal Demokrat çizgide olan, üye sayısı olarak İskoçya'nın en büyük, Birleşik Krallık'ın 3. büyük partisi. 

    

    İskoç Ulusal Partisi, Birleşik Krallık siyasetinde genel olarak İskoçya'da siyaset yapan, İskoç Milliyetçisi, Sosyal Demokrat, merkez-solda yer alan bir siyasi partidir. Üye sayısı 121.000'e yakındır. 7 Nisan 1934'te kuruldu. Partinin merkezi Edinburgh şehrindedir. İskoçya'da major partilerden birisidir. 2007 yılından günümüze İskoçya Hükümeti yönetimindedir. Günümüzdeki lideri; Nicola Sturgeon'dur.

Makale - İrlanda Tarihi ile İlgili Kitaplar

    İrlanda adası tarihi, siyasi, askeri ve kültürel mirası ile zengin bir geçmişe sahiptir. Hiçbir zaman tüm ada siyasi birliğini sağlayamadı. Britanyalıların adayı fethetmesine kadar bölünmüş İrlanda kontlukları, 1500'lerden itibaren 500 yıl kadar Britanya ile fırtınalı bir birlik ve günümüzde ise kuzey-doğu bölgesi Birleşik Krallık'ı oluşturan Kuzey İrlanda ve geri kalanı ise bağımsız bir İrlanda Cumhuriyeti. Bu inceleme de sadece İrlanda Adası ile ilgili sitede de kullanılan kaynak niteliğindeki eserler listelenmiş, Amazon ve Good Reads linkleri ise başlıklara eklenmiştir.

    Irish History for Dummies: Genel ve Kısa İrlanda Adası Tarihi ile ilgili sade ve derleme bir eser. İrlanda Tarihine giriş veya özet olarak önemli bir eser. Yazar: Mike Cronin

Birleşik Krallık Askeri Tarihi

    Birleşik Krallık Askeri Tarihi, İngiltere, İskoçya ve İrlanda Krallığı'nın, 1707 Birlik Yasası ile birleşip Büyük Britanya Krallığı'nı oluşturduğu (daha sonra 1801 Birlik Yasası ile Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı, 1922'de Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı) tarihten günümüze kadar olan çatışmaları, isyanları, operasyonları ve savaşları içerir. 

    


    Bu dönem Britanya'nın yükseliş dönemini (18. Yüzyıl ve 19. Yüzyılın başı), altın çağını (19. Yüzyıl ve 20. Yüzyılın ilk yarısı), düşüşünü (20. Yüzyıl ikinci yarısı Dekolonizasyon süreci) ve günümüzü kapsar. 

18. Yüzyıl

    - Kraliçe Anne Savaşları (1702-1713): Kraliçe Anne'nin saltanatı sırasında ki savaşların genel adıdır. 

    - Jacobite İsyanları (1715, 1719 ve 1745): Protestan/Alman monarka karşı olan 1689'da tahttan indirilen Kral James taraftarlarının önderliğinde gerçekleşen isyanlar.

Aden Krizi 1963-1967

    Aden Krizi. Günümüzde Yemen'in bir parçası olan Birleşik Krallık himayesinde ki 'Güney Arabistan Federasyonu' devletinde meydana gelen, Birleşik Krallık karşıtı Arap Milliyetçisi isyana ve beraberinde getirdiği bölgesel krize verilen isim. 14 Ekim 1963 - 30 Kasım 1967 Tarihleri arasında yaşanan krizin sonunda Birleşik Krallık bölgeden çekildi ve Federasyon yıkılarak yerine bağımsız Güney Yemen Halk Cumhuriyeti kuruldu. 

Arkaplan ve Öncesi

    Aden, Süveyş Kanalı'nın açılmasından önce korsanlara karşı bir üs, ikmal ve lojistik için bir geçiş noktasıydı. Süveyş Kanalı'nın açılmasından sonra, bölge kömür madenleri ile farklı bir önem kazandı. Hindistan'ın 1950'de bağımsız bir cumhuriyet olmasından sonra Aden, Britanya için daha az önemli hale geldi ve hükümet dikkatini Mısır'a yöneltti.

Birleşik Krallık ve Kıbrıs Kolonileri

    Birleşik Krallık ve Kıbrıs Kolonileri veya Britanya Kıbrıs'ı. Birleşik Krallık'ın Kıbrıs adası üzerinde kurduğu yönetimler ve kolonilerin genel adıdır. 1878-1960 yılları arasında 3 döneme ayrılan yönetimlerden sonra günümüzdeki, Birleşik Krallık'ın Kıbrıs adasında ki toprakları ise Britanya Denizaşırı Toprakları içerisinde yer alan Akrotiri ve Dhekelia'dır. 

British Protectorate / Britanya Protektoryası (1878-1914)

    Britanyalıların, Kıbrıs Adası ile olan geçmişi Haçlı Seferlerine kadar dayanır. I. Haçlı Seferi sırasında, gemilerle bölgeye giden İngiliz, İskoç ve İrlandalı haçlı askerlerinin ve denizcilerinin adaya ayak bastıkları, ticarette bulundukları, Papalık Saray kayıtlarında rastlanmaktadır. III. Haçlı Seferleri sırasında ise İngiltere Krallığı Kralı Richard-I/Aslan Yürekli Richard, adayı Bizanslılardan fethetmiş ve Kıbrıs bağımsız bir Katolik Krallığı olmuştur. 

Kısa Bilgi - Britanya'da Taş Çağına Ait Bulgular ve Tespitler

    İskoçya’nın Orkney adalarında bulunan neolitik döneme (cilalı taş devri) ait yapılar Britanya adalarındaki ve çevresinde ki medeniyetin önemli bir kanıtı oldu.

    

    İskoçya’nın kuzeyindeki Orkney takımadalarındaki Brodgar çiftliğinde 2003’te bazı yontulmuş kayalara rastlanmış, bunların çok eski olduğu tespit edilmişti. Britanyalı Arkeolog Nick Card bu bulguların tarih öncesi döneme ait çarpıcı bilgiler içerdiğini belirtti.

İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu (1922-1969)

     The Irish Republican Army / İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu kısa ismiyle IRA, İrlandacası 'Óglaigh na hÉireann'. Bağımsız İrlandalı Cumhuriyetçilerin kurduğu silahlı organizasyon. 1922'de ki bölünmeden sonra 1969 yılına kadar farklı dönemlerde girişimlerde bulunmuş organizasyon. İkinci IRA olarakta bilinir.

     (Bkz: IRA - İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu / Genel)

     

    Anglo-İrlanda Antlaşması'nın ardından İrlanda Meclisinde büyük tartışmalar yaşandı. De Valera ve taraftarları antlaşmaya kesin bir şekilde karşıydılar. Aynı şekilde IRA'nın içinde de, antlaşma karşıtları giderek büyüdü. Ayrıca Michael Collins ve taraftarları ise IRA yerine düzenli bir ordu kurmak için kararname çıkarmışlardı. 

     (Bkz: İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu (1917-1922))

     Antlaşma, İrlanda Meclisinde kabul edildi. De Valera ve taraftarları istifa ettiler. IRA'nın silahlı askerlerinin çoğunluğu da, Collins ve antlaşma yanlılarına gün geçtikçe sertleştiler. Mecliste başlayan ayrılık, IRA içine ve sokaklara kadar taştı. İrlanda adeta bölünmüş bir konumdaydı. 

    Britanya ise antlaşma yanlılarından tavır koydu ve olası bir iç savaş sırasında, antlaşma yanlılarına destek vereceğini ilan etti.

Biyografi - J.K. Rowling

    Joanne Kathleen 'Jo' Rowling. (Doğum: 31 Temmuz 1965) Britanyalı yazar ve aktivist. Dünyaca ünlü 400 Milyondan fazla satmış, film ve video oyunlarına da uyarlanmış, 'Harry Potter' serisinin yazarıdır. Ayrıca İnsan Hakları savunucusu, Birleşik Krallık İşçi Partisi üyesi ve aktivisti.

 

Hayatı

    Rowling, 31 Temmuz 1965 Tarihinde, Yate / Gloucestershire, Birleşik Krallık'ta dünyaya geldi. Babası mühendis Peter James Rowling, annesi teknisyen Anne Rowling'tir. Kızkardeşi Dianne, Haziran 1967'de dünyaya geldi.

    Rowling ilk yazı denemesini 5 yaşındayken gerçekleştirdi. Kısa öyküler yazıyordu. Bu öykülerin birçoğu anlamsız olsa da sonradan ortaya ilk denemesi olan 'Rabbit' / 'Tavşan' çıktı. 

Birleşik Krallık Kralı George-VI

    Kral George-VI. Tam ismi: Albert Frederick Arthur George (14 Aralık 1895 - 6 Şubat 1952). 11 Aralık 1936 Tarihinden, 6 Şubat 1952 Tarihine kadar Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı monarkı. Son Hindistan İmparatoru ve ilk Commonwealth Lideri.

Çocukluğu ve İlk Yılları

    Prens George Albert, Kraliçe Victoria'nın saltanatı sırasında, Sandringham Kraliyet Köşkü'nde, Prens George (sonradan Kral George-V) ve Prenses Mary'nin 2. çocukları olarak dünyaya geldi. 

    George, Frederick, Arthur isimlerini annesi ve babası önceki krallara ithafen vermişlerdi. Prensin doğum günü, Kraliçe Victoria'nın çok sevdiği merhum eşi Prens Albert'in 34. ölüm yıldönümüydü. Kraliçe Victoria, yeni doğan torununun bir isminin Albert olmasını istediğini söyledi. Anne ve baba, kraliçeyi kırmadılar. Böylece Prens George, 4 isimle St. Mary's Magdalene Kilisesi'nde vaftiz edildi.

Biyografi - James Joyce

    James Augustine Aloysius Joyce (2 Şubat 1882 - 13 Ocak 1941). İrlandalı yazar ve şair. İrlanda, Britanya, Amerikan ve dünya edebiyatını modern akımla derinden etkilemiştir. Yüzlerce hikaye, şiir, onlarca roman kaleme almış, 'Ulysses', 'Dublinliler' ve 'Finnegans Wake' gibi eserleri başyapıtlar olmuştur.

Çocukluğu, İlk yılları ve Gençliği

    James Joyce, 2 Şubat 1882 Tarihinde, John Joyce ve May Joyce çiftinin çocuğu olarak Rathgar / Dublin'de dünyaya geldi. Babası bölgesinde tanınan bir isimdi, küçük işletmeciydi, muhafazakar bir Katolikti ve politika ile yakından ilgileniyordu. James Joyce'un, 5 Şubat'ta St. Josephine Katolik Kilisesi'nde vaftiz töreni gerçekleştirildi.

    Joyce, 5 yaşındayken bir köpek saldırısına uğradı. Hafif yarayla kurtulduysa da hayatı boyunca köpek fobisi yaşadı ve her zaman köpeklerden uzak durdu. Yine kronik bir rahatsızlığı olarak gök gürültüsü ve şimşeklerdi. Astrafobi'de hayatı boyunca Joyce'un fobisi oldu.

Birleşik Krallık'ta Dinler ve İnançlar

    Dinler ve inançlar tarihte, tüm dünyada olduğu gibi Birleşik Krallık'ta da önemli bir yer edinmiştir. Britanya ve İrlanda adalarında, önce paganism ve 5.-6. Yüzyıldan itibaren ise Hristiyanlığın dini, siyasi ve kültürel serüveni izlenmiştir. 

    Günümüzde Anglo-Saxon ekolü laik bir ülke olan Birleşik Krallık'ta, Hristiyanlık başta olmak üzere birçok din ve inanç grubu bulunmaktadır. Bir dine inanmayan (Deist, Agnostik, Ateist vb.) İnançsızlık kitlesi ise toplumun, Hristiyanlıktan sonra en büyük toplumsal grubunu oluşturmaktadır. Diğer major inançlar ise; Hinduizm, İslam, Musevilik ve Budizm'dir. 

    

Britanya ve Kuzey İrlanda'da Kısa Din Tarihi

    Britanya ve İrlanda adalarında, Roma dönemi öncesi ve sırasında Pagan inançlar vardı. Romalılardan önce yerel pagan inançlar önceliklik olmakla birlikte Romalıların, Britanya adasının İngiltere ve Galler bölgelerini fethetmeleri ile bu inançlar Roma Dinleri ile harmanlandı. İskoçya ve İrlanda'da ise eski pagan inançların bir kısmı Roma Dinlerinden etkilendi.

Birleşik Krallık Siyasi, Askeri, İdari ve Hukuk Sözlüğü: P-S

    (Bkz: Birleşik Krallık Siyasi, Askeri, İdari ve Hukuk Sözlüğü: M-O) 

P-S

    Parish: 16. Yüzyıldan önce, bir kentin bir bölümünün ruhban sınıfının yönetimini açıklayan terim, 16 Yüzyıldan sonra en küçük yerel bölgelere verildi.

    Partition Treaty - 1699: İspanyol Krallığı Kralı Charles-II'den sonra taht varisini belirleyen antlaşma.

    Pelisse: Tek omuz üstüne giyilen kürk. 18. Yüzyılın sonundan itibaren, Britanya ve diğer Avrupa Ordularında ki Hussar ve Dragoon birliklerinin bu şekilde giyinmeleri, birliklerin bu isimle anılmasına sebep oldu.

    Percussion Cap: 1805 yılında İskoç Alexander Forsyth tarafından keşfedilen tabanca tetik başlığı.

Kısa Bilgi - İngilizler ve Çay

    Britanyalılar yılda 60 milyar fincan çay içiyor. Peki Birleşik Krallık'ta çayın bu kadar sevilmesi neye dayanıyor?

    

    

    İster sade ister şekerli, sütlü ya da limonlu olsun Birleşik Krallık insanları -özellikle İngilizlerin ve İskoçların- çayı çok sevdiği açık. Yılda 60 milyar fincan çay içiyorlar. Bu, kişi başına 900 fincan demek. Bazılarının bundan çok daha fazla çay tükettiği de biliniyor.